Beeldende therapie, vroeger creatieve therapie genoemd, is een van de zeven vakdisciplines binnen de vaktherapie; de behandelvorm binnen de ggz waarbij methodisch gebruikgemaakt wordt van een ervaringsgerichte werkwijze. Naast de gespreksvorm biedt beeldende therapie allerlei handvatten voor het kind (of de volwassenen) om fysieke, zintuigelijke, emotionele en cognitieve ervaringen op te doen.
Andere manier van uiten
“Door kinderen verschillende materialen aan te bieden om mee te werken, kunnen zij zich op een andere manier dan alleen via een gesprek uiten”, vertelt Maud. “De keuze van de materialen is overigens niet altijd vrijblijvend. Zo kan ik een kind stimuleren om te schilderen zodat het een meer ontspannen houding oefent. Door te boetseren bouwen zij tastzin op, terwijl het maken van een collage alles te maken heeft met ordenen en structuren.”
Behandeling op maat
De eerste sessies gebruikt Maud om kennis te maken en te diagnosticeren. “Ik laat het kind onder meer een naamtekening, een collage en vrij werk maken. Dat geeft mij inzicht in zijn handigheid en wat het kind wel en niet leuk vindt om te doen. In combinatie met de gesprekken kan ik de verdere behandeling op maat bepalen.”
De keuze voor het aanbieden van materialen, technieken en oefeningen is dan ook - naast de door de regiebehandelaar bepaalde doelen - afhankelijk van het kind zelf. Maud: “Het gaat erom dat een kind meer zelfvertrouwen krijgt. Als het bijvoorbeeld de fijne motoriek niet zo goed beheerst, begin ik niet met een knipopdracht. Ook zijn er kinderen die absoluut niets aan hun handen willen hebben, die alles wat plakt vies vinden. Boetseren werkt dan contraproductief.”
Ongemerkt reflecteren
Vrijwel alle materialen en technieken worden toegepast. “Dat is een van de vele leuke aspecten aan dit werk”, vindt Maud. “Ik werk altijd mee met de kinderen en ben dus zelf ook bezig. Ik stel hun vragen over hoe zij iets uitvoeren met verf, klei, papier, draad, fotografie of waar we dan ook mee bezig zijn. Daarmee reflecteren ze ongemerkt op wat ze aan het doen zijn. Ze kunnen mij ook vragen stellen over van alles. En eigenlijk zijn ze altijd grappig.”
Blijvend resultaat
Beeldende therapie geeft de kinderen terwijl ze bezig zijn, meer inzicht in hun denken, voelen en handelen. Als een onderwerp gevoelig ligt, wordt praten vaak makkelijker wanneer je bezig bent. De kinderen leren ervan, bijvoorbeeld hoe zich beter te ontspannen.
Een bijzonder aspect van de beeldende therapie is, dat de kinderen werkstukken maken die blijvend zijn. Ze kunnen een opdracht in één keer afmaken of even laten liggen en later weer oppakken. Of dezelfde opdracht op een andere manier uitvoeren. Aan het einde van de behandeling bekijken Maud en het kind alles wat gemaakt is. “Dan zie je het kind trots worden om al die inspanningen en resultaten!”